Logo

Nieuwe verordening gevaarlijke stoffen: wat verandert er in 2023?

Zoals aangekondigd in ons vervolgverslag aan DCONex, wordt de nieuwe verordening gevaarlijke stoffen (GefStoffV) in het 2e kwartaal van 2023 gepubliceerd. Maar op wie heeft deze verordening eigenlijk betrekking? En wat zijn de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe GefStoffV? Zijn er vernieuwingen in de regelgeving voor het omgaan met asbest? Krijg hier een overzicht:

Voor wie geldt de verordening gevaarlijke stoffen?

De verordening inzake gevaarlijke stoffen geldt voor alle personen en bedrijven die chemische stoffen vervaardigen, invoeren, gebruiken, mengsels formuleren, in de handel brengen, opslaan of als leverancier aan andere bedrijven ter beschikking stellen.

Het Besluit gevaarlijke stoffen regelt in Duitsland de omgang met gevaarlijke stoffen met de hoogste prioriteit en moet bijdragen tot de arbeidsveiligheid. Andere verordeningen zijn ondergeschikt aan het GefStoffV. In geval van conflicten moet daarom altijd het gevaarlijke stoffenbesluit worden gevolgd.

Wat verandert er met het nieuwe Besluit gevaarlijke stoffen?

Het nieuwe Besluit gevaarlijke stoffen is bedoeld om de preventie van arbeidsgerelateerde kanker te verbeteren. De volgende veranderingen zijn bedoeld om dit doel te helpen verwezenlijken:

  • Risicogebaseerd maatregelenconcept: Bij het werken met kankerverwekkende gevaarlijke stoffen van categorie 1A of 1B moet een risicogebaseerd maatregelenconcept volledig worden toegepast. Welke beschermende maatregelen voor een activiteit nodig zijn, hangt dus af van hoe hoog het statistische risico is om door deze activiteit kanker te krijgen.
  • Activiteiten met asbest: De nieuwe verordening gevaarlijke stoffen geeft uitvoering aan de resultaten van de nationale asbestdialoog. De Kankerrichtlijn (Richtlijn 2004/37/EG) en de Asbestrichtlijn (Richtlijn 2009/148/EG) geven Europese wettelijke eisen die zijn verwerkt in de nieuwe versie van het Besluit gevaarlijke stoffen.
  • Oplossen van juridische/handhavingsproblemen: De verordening is taalkundig en structureel verbeterd en eerdere juridische en handhavingsproblemen zijn opgelost. De voorschriften inzake risicobeoordeling zijn bijvoorbeeld uitgebreid, zodat nu ook rekening wordt gehouden met psychische belasting die kan ontstaan bij de omgang met gevaarlijke stoffen.

Wat is het concept blootstelling-risico?

Met behulp van het blootstellingsrisico-concept beschrijft het nieuwe Besluit gevaarlijke stoffen voor het eerst objectief de statistische kans dat iemand beroepsgebonden asbestziekten krijgt. Voorheen konden, indien een stof als kankerverwekkend van categorie 1A of 1B was ingedeeld, alleen ongedifferentieerde maatregelen worden genomen.

Het concept blootstelling-risico houdt rekening met de waarden van de aanvaardingsconcentratie (10.000 vezels/m³) en de tolerantieconcentratie (100.000 vezels/m³). Indien de blootstelling onder de aanvaardingsconcentratie blijft, kan worden uitgegaan van een laag risico (4:10.000, d.w.z. vier gevallen van kanker per 10.000 werknemers) op het ontwikkelen van kanker in de loop van een mensenleven. Wordt de tolerantieconcentratie overschreden, dan geldt een hoog risico (4:1.000) op het krijgen van kanker. Een gemiddeld risico geldt voor vezelvolumes tussen 10.000 vezels/m³ en 100.000 vezels/m³.

Het nieuwe concept maakt het dus mogelijk beschermingsmaatregelen voor werkzaamheden met kankerverwekkende stoffen van de categorieën 1A en 1B te koppelen aan de hoogte van het vastgestelde risico.

Welke veranderingen brengt de nieuwe GefStoffV met zich mee met betrekking tot asbest?

Big Bag Asbest

  • Informatie- en meldingsplicht: Iedereen die opdracht geeft voor werkzaamheden aan gebouwen of technische installaties die mogelijk gevaarlijke stoffen (zoals asbest) bevatten, moet het bedrijf dat het werk uitvoert informeren dat er bijzondere gevaren voor de gezondheid aan het werk verbonden zijn. Deze verplichtingen bestaan ook als de aanwezigheid van de gevaarlijke stoffen nog niet is aangetoond.
  • Nieuw geformuleerde beschermende maatregelen: In bijlage I, nr. 3, komen in de toekomst speciale voorschriften voor de omgang met bepaalde gevaarlijke stoffen zoals asbest, bijvoorbeeld voor bedrijven die actief zijn op het gebied van technische/professionele deskundigheid.
  • Ernst van de blootstelling aan asbest: In plaats van een onderscheid te maken tussen vast en losgebonden asbest gelden voortaan de volgende classificaties: lage, middelmatige en hoge blootstelling. Particulieren mogen alleen werkzaamheden met een laag risico op blootstelling aan asbest uitvoeren; alleen opgeleide gespecialiseerde bedrijven mogen werkzaamheden met een hoge blootstelling uitvoeren.
  • Verboden en toegestane activiteiten: het nieuwe artikel 11 van het Besluit gevaarlijke stoffen bevat voorschriften die voorheen onder meer in TRGS 519 en LV 45 waren vastgelegd. Zo mag asbestcement dat niet volledig gecoat is niet worden schoongemaakt of gecoat. Het is verboden over asbesthoudende delen heen te bouwen als deze bij eerdere installatie afzonderlijk zijn bevestigd (bijvoorbeeld Floor-Flex panelen).
  • Uitzonderingen op het verbod op het afdekken van asbest: In het algemeen mogen asbesthoudende bouwmaterialen niet worden afgedekt. Nu zijn de uitzonderingen nauwkeurig omschreven. Het is bijvoorbeeld toegestaan asbesthoudend pleisterwerk te behangen of te schilderen.
  • Onderzoeksplicht: alle gebouwen die vóór het Duitse asbestverbod (31.10.1993) zijn opgericht, worden (weerlegbaar) verondersteld asbesthoudende materialen te bevatten. Ook voor particuliere huishoudens geldt: wie renovatie- of verbouwingswerkzaamheden in gebouwen wil uitvoeren, moet zich vóór aanvang van de werkzaamheden laten informeren.
  • Plichten en eisen van de werkgever: Renovatie- en bouwbedrijven die omgaan met asbesthoudende bouwmaterialen moeten de nieuwe paragrafen § 10 en § 10a GefStoffV goed bekijken. Deze gaan onder meer over verplichte asbestmetingen op de werkplek, beschermende kleding, bewijs van vakbekwaamheid volgens TRGS en correcte etikettering van werkplekken met asbestblootstellingsrisico.

Wij hopen dat u een goed overzicht heeft kunnen krijgen van de wijzigingen in het Besluit gevaarlijke stoffen. Wij zien uit naar de publicatie van de nieuwe voorschriften in de nabije toekomst en hopen dat deze zullen bijdragen tot een betere bescherming van werknemers en particulieren tegen gezondheidsrisico's als gevolg van asbest. Met name de informatie- en rapportageverplichtingen voor zowel bedrijven als particuliere huiseigenaren, maar ook de risicobepaling op basis van vezelconcentraties, maken betrouwbare gerechtelijke asbestanalyses belangrijker dan ooit. Met een beetje geluk blijkt uit een asbestanalyse dat er geen speciale beschermingsmaatregelen nodig zijn - als het testresultaat aantoont dat er geen asbest aanwezig is.